Belören ( Bucak ), Çankırı ilinin Ilgaz ilçesine bağlı bir köyümüzdür. 

Belören adının anlamı :  Bel : dağ sırtlarında geçit veren yer, dağ geçidi  ve Ören : eski yapı ya da kent kalıntısı veya yanına kurulan yeni yerleşim kelimelerinin birleşimi ile oluşmuş gibi gözükmektedir.

Osmanlı zamanındaki kayıtlarda Bil-vîrân olarak gözüken köy ismimiz, sonra ki zamanlarda Belviran olarak değişmiş, son hali ile de Belören olarak belirlenmiştir.

Belören köyümüzün Tarihi , Yapılan son araştırmalar sonucunda Türklerin Anadoluy’a ilk geldikleri 1071 Tarihine kadar uzandığı ortaya çıkmıştır. Köyümüzün adı Tarihsel süreçte birçok yerde Çankırı ve Ilgaz, Kurşunlu  ile birlikte anıldığından dolayı Tarihleri birlikte zikredilmiştir.

Osmanlı zamanında İç Anadolu ve Çevresinde yaşanan Ayaklanmalar, Kıtlıklar , Savaşlar vb.. Tarihsel olaylardan köyümüzün muaf kalma gibi bir şansı olmadığından bu olaylar Tarihsel sürece dahil edilmiştir.

Aşağıda Tarihsel belge ve bilgilere göre derleye bildiğimiz ölçüde Belören Köyümüzün Tarihsel geçmişine ışık tutmaya çalıştık Köyümüzün Tarihi, Tarihsel bütünlük ve kronolojisi açısından Osmanlı Öncesi ve Osmanlı Dönemi Sonrası şeklinde verilmiştir.

Çankırı ( Osmanlı zamanındaki ismi Kengiri dir. ) , Ilgaz ( Osmanlı zamanındaki ismi Koçhisar-ı Bala dır. ), Belören Köyümüzün (Osmanlı zamanındaki ismi Bil-vîrân dır. )

Bu Tarihsel süreç araştırmalar neticesinde bulunan yeni bilgiler doğrultusunda güncellenmeye devam edilecektir.

Var olan yanlışlar ve eklemek istediğiniz belge, bilgi, resim vb.. metaryaller için, iletişim adresinden bize ulaşarak sizde bu gelişime katkıda bulunabilirsiniz.

 

1071 - Osmanlı Öncesi 1071 ( Malazgirt Zaferi )

Büyük Selçuklular 1071’de Malazgirt Meydan muharebesine müteakip Anadolu istilasına başlamışlardı.Kendilerine bağlı aşiretleri toplu olmayarak muhtelif tarihlerde, kısım kısım Anadolu’nun muhtelif yerlerine yerleştirmişlerdir.

Bu yerleştirilen aşiret ve boylardan bir tanesi olan Kayı boyu, kökenleri itibariyle 24 oğuz boyundan bir tanesidir. Kayı boyunun Anadoluya gelişi, Anadolu’nun istilasına müteakip yerleştirmeler sırasında veya daha sonra Celâleddin Hârezmşah’ın vefatına müteakip olmuştur.

Bu yerleşen boylardan bir kısmı da daha sonra Osmanlı Beyliğini de kuran ÜÇayı’lar dır. Oğuz boyları listesinde Kayılar’a en şerefli boy olarak birinci sırada yer verilmiş tir.Kayılar Oğuzlar’ın İslâmiyet’ten sonraki tarihlerinde de önemli rol oynamışlardır.

1071’deki Malazgirt Zaferi’nden hemen sonra, Melik Ahmet Danişment Gazi’nin silah arkadaşlarından Emir Karatekin, 1082 yılında bölgeyi ele geçirerek Danişmentoğulları Beyliği’ne bağlamıştır.

1082 - Danişmentoğulları Beyliği

1071’deki Malazgirt Zaferi’nden hemen sonra, Melik Ahmet Danişment Gazi’nin silah arkadaşlarından Emir Karatekin, 1082 yılında bölgeyi ele geçirerek Danişmentoğulları Beyliği’ne bağlamıştır.

1132 - Selçuklular 

Danişmentoğulları’nın zayıflaması üzerine 1132 yılında bölge tekrar Bizanslıların hâkimiyetine girmiştir, kısa bir süre sonra da Selçuklu Sultanı I. Mesut yöreyi Selçuklu topraklarına dâhil etmiştir.

1290 - Oğuz Boyları ve Anadolu Yerleşimleri

 

 

Gerçekten 16 ıncı yüzyılda henüz göçebeliği tam olarak bırakmamış çok sayıda Kayı oymağı bulunmasına karşılık Anadolu’da birçok iskân yeri bu boyun adını taşımaktadır (94 yerleşim yeri adı bulunmaktadır).

11-13 üncü yüzyıllara ait bu 94 Kayı yer adından yedişer köy Kütahya ile Çankırı, altışar köy Konya, Kastamonu, Bolu ve Hamîd-ili (Isparta-Burdur illeri), dörder köy de Amasya, Ankara ve Çorum sancaklarında bulunmaktaydı.

Bunlara göre de Kayılar’ın söz konusu zaman içinde adı geçen yörelere kümeler halinde geldikleri anlaşılmaktadır. Bu gelen Kayı boylarından 16 ıncı yüzyılda göçebe hayatını henüz bırakmamış olanların en büyükleri Konya, Denizli ve Menteşe (Muğla) bölgelerinde yaşayan oymaklardır.

Yapılan son araştırmalara göre Türkler'in soy ağacı Oğuz boylarının Anadolu'daki son durumu ve Günümüzdeki yerleşim yerlerinden bir tanesinin de Kayı – Çankırı – Ilgaz - Belören olduğu ortaya çıkmıştır.

Oğuz boyu - Bozoklar - Gökhan boyu - Kayı Türk aşireti olan Alpagut ve Evciler boyları: Belören de bulunmuştur. 

1299 - Osmanlı Devletinin Kuruluşu

Osmanlı İmparatorluğu 27 Temmuz 1299 tarihinden Osman Gazi tarafından kurulmuştur. Söğüt 1258 yılında doğan Osman Gazi (Fahrüddin veya Osmancık).1299 yılında Anadolu Selçulu Devleti'nin uç beyliğinden ayrılıp bağımsızlığı ilan ederek Osmanlı İmparatorluğu'nun temellerini atmıştır.

Osmanlının İdari Yapısı ;

Osmanlı idari yapısında en ufak yerleşim birimine çiftlik(tek haneli yerleşim birimi) denirdi.

Karye/köy (iki hane ve üzerindeki hanelerden oluşan yerleşim birimi)

Karye ve Köylerin lerin bir araya gelmesiyle nahiye ve kaza lar oluşmaktaydı.

Kazaların bir araya gelmesiyle sancak lar oluşmaktaydı.

Sancakların bir araya gelmesiyle de vilayet/eyalet meydana gelmekteydi.

 

 

 

 1380 - Candaroğulları

Anadolu Selçuklu Devleti’nin zayıflamasıyla birlikte bölgede Candaroğulları Beyliği’nin hâkimiyeti görülür. 1380 yılında Yıldırım Beyazıt’ın Candaroğulları Beyliği’ni yıkıp topraklarını ele geçirmesi üzerine yöre Osmanlı Devletinin egemenliğine girmiştir.

1393 - Anadolu Eyaleti Kuruldu

Osmanlı Devletin de, Rumeli Eyaletinden sonra 1393 tarihinde Anadolu Eyaleti kurulmuştur.

 Anadolu Eyaletinde 1530 tarihinde 17 liva bulunuyordu. Bu 17 livadan birisi de Çankırı (Kangırı-Kengırı) Livası idi. ( Liva, Osmanlı devletinde iki alaydan oluşan askeri birlik anlamına gelmektedir.)

1402 - Ankara Savaşı

1402 yılında, Ankara Savaşı’nda Yıldırım Beyazıt’ın Timur’a yenilmesinden sonra başlayan bunalım döneminde, Timur’un da yardımıyla bölge Sinop Beyi İsfendiyar Bey’in eline geçmiştir.

1459 - Osmanlı Hakimiyeti

1459’da Fatih’in İsfendiyaroğulları Beyliği’ni ortadan kaldırması üzerine bölge tekrar Osmanlı Devleti’ne bağlanmıştır.

1464 - Çankırı Sancak Merkezi Oldu

Çankırı, Osmanlı yönetim düzeninde Anadolu Eyaleti' ne bağlı bir sancak merkezi oldu.

1520 - 1530 Bil-virân ( Belören )

 

Bu yıllarda şimdiki adı Belören olan Köyümüzün adı Osmanlı kayıtlarında kayıtlarda Bil-virân - Belviran olarak geçmektedir.

Köyümüz 1530 lu yıllarda, Anadolu Eyaletletine bağlı Çankırı ( Kengiri Livası ) nın Kurşunlu Nahiyesine bağlı bir köy olarak gözükmektedir. 

 

1521 - Belören Köyümüzün hane Sayısı

 

Osmanlı da 1521 yılında Kanunî Sultan Süleyman ın padişah olduğu yıllarda tutulan Tapu Tahrir defterlerine göre Bilviran adı ile gözüken köyümüz de 41 Hanede Aile olarak yaşayan ve Mücerred denilen ( Tek yaşayan veya bekar vb.. ) şekilde yaşayan 15 hane gözükmektedir.

Bu tarihlerde Kurşunlu ya bağlı olan köyümüz 1521-1578-1579 Tarihlerinde hem yerleşim sayısı olarak hemde toplanan vergi bakımından diğer köylerden haylice yüksektir.

Tapu Tahriri Defteri ne demek :Osmanlı devletinde fethedilen yerlerde uygulanacak idari teşkilat ve sistem çerçevesinde, tayin olunan heyetler marifetiyle nüfus, arazi ve emlakin tespit ve kaydedilmesi işlemine tahrir bu bilgilerin kaydedildiği deftere de tapu tahrir defteri denirdi.

1550 - Celali İsyanları ve Büyük Kaçgun

Büyük Kaçgunluk ( Büyük Kaçış veya Göç ) diye tabir edilen olayın çıkış noktası, Osmanlıda yaşanan celali isyanlarının bir sonucu olduğu dur. Celali isyanlarına maruz kalan köylülerin yaşadıkları toprakların artık güvensiz olmasından dolayı daha güvenli gördükleri yerlere taşınması ve göç etmesiyle ortaya çıkmış bir hadisedir.

Bu ayaklanmalar ve göç vesilesi ile Devletin topladığı gelirler düşmüş ve yerleşim yerleri parçalanmış ve sonuç olarak kötü durumdaolan ülke ekomisi de daha da kötü bir hal almıştır.

Celâli isyanlarına 1608 de Kuyucu Murat Paşa tarafından büyük ölçüde son verilmiştir.Daha detaylı bilgi arayanlar için internette Büyük Kaçgunluk ve Celali İsyanları şeklinde aramalarda oldukça fazla döküman ve bilgi bulunmaktadır.

1831 - Osmanlı İlk Nüfus Sayımı

II. Mahmud zamanında Osmanlıda yapılan ilk Nüfus Sayımına göre Ilgaz ( Osmanlıdaki adı Koçhisar-ı Bala dır ) Nüfusu 3744 kişi olarak gözükmektedir.
1831 yılında askeri ve vergi toplama amaçlı olarak yapılan bu sayımda Kadınlar nüfus sayımına dahil edilmemiştir.

1836 - Çankırı Sancağı

Bu tarihlerde Çankırı Sancağı, Bozok ( Yozgat ) eyaletine bağlı idi.

1846 - Çankırı Sancağı

Bu tarihte Çankırı Sancağı, aynı tarihte Eyalet vasfı kazanan Kastamonu Eyaletine bağlanmıştır.
Çankırı Sancağı bu tarihlerde bazı yerlerde Akara Eyaletine de bağlı gözükmektedir.

1849 - Çankırı Sancağı

Çankırı bu tarihlerde Bozok ( Yozgat ) eyaletine bağlı olarak gözükmektedir.

1854 - Köyümüzün Adı Değişmiştir

Bu tarihe kadar Osmanlı kayıtlarında Bil-vîrân olarak gözüken ve geçen köy ismimiz Belviran olarak değiştirilmiştir.

1855 - Köyümüz İlçe Merkezi Olmuştur

Ilgaz ilçesi, Osmanlı zamanındaki adı Koçhisar veya Koçhisar-ı Bala olarak anılmakta olup, bu tarihlerde ilçe merkezi Bucura köyüdür.
İlçe merkezi olan Bucura köyünde çıkan büyük bir yangın sonucun da ilçe merkezi Belören’e taşınmıştır.

1864 - Çankırı Sancağı

Kangırı ( Çankırı ) halen Bozok ( Yozgat ) eyaletine bağlı olarak gözükmektedir.

1867 - Çankırı Sancağı

Kangırı ( Çankırı ) Sancağı ve bağlı birimler Kastamonu Vilayetine bağlanmıştır.

1873 - Kuraklık ve Kıtlık Yılları

1873 yılından başladığı var sayılan kıtlık yılları yaklaşık olarak 3 yıl kadar sürmüştür.Kıtlık yüzünden bu tarihlerde kitlesel ölümler meydana gelmiştir.

Ankara, Konya, Kayseri, Afyon, Kırşehir, Niğde ve Eskişehir başta olmak üzere kıtlık yaşanır iken, kitlesel ölümler Bursa, Kastamonu, Çankırı ve Amasya gibi illeri de etkisi altına almıştır.

1910 - Köyümüzde Muallim Mektebi

Kangırı ( Çankırı ) ve Sinop livaları birlikte Kastamonu vilayetini meydana getirmektedir. Bu yıllarda köyümüzde Üç dershaneli üç muallimli mekteb bulunmaktadır.

1915 - 1916 Çanakkale Savaşı

1918 - Çankırı İl Olmuştur

Çankırı İl olmuştur, Ilgaz İlçesi olmuştur ( Osmanlı zamanın da Koçhisar bala olan ismi de Ilgaz olarak bu tarihte değişmiştir. )

1919 - Kurutuluş Savaşı

38.Alay ( Çankırı Alayı )
Duatepe : Başkomutan Mustafa Kemal Atatürk’ün 10 Eylül 1921 tarihinde başlattığı taarruzla düşmandan geri alınan ilk tepedir.
Duatepe düşmanın Ege Deniz’ine dökülünceye kadar kovalandığı, sonu aydınlık bir sürecin başlangıç noktasıdır.
Ankara da bulunan Duatepe Anıtın da iki bayrak bulunur biri 38. Alay’ın ( Çankırı Alayı ) sancağını, diğeri ise Türk Bayrağı’nı ifade eder.

 

1925 - Kengiri ismi Çankırı olmuştur

Osmanlı zamanında Çankırıya verilen ad olan Kengiri (Kangiri) ismi “Çankırı” olarak değiştirilmiştir.

1927 - Türkiye Cumhuriyeti İlk Nüfus Sayımı

Türkiye Cumhuriyetin de yapılan İlk Nüfus Sayımına göre Ilgaz Nüfusu 33.622 kişi olarak gözükmektedir.

1935 - Türkiye Cumhuriyeti Nüfus Sayımı

 

Nüfus Sayımında Ilgaz İlçesinin Nüfusu 34.008 kişi olarak gözükmektedir.

1935 - Köyümüzün Nüfusu

 

 

1935 - Çankırı - Kurşunlu Depremi

Çankırı Depremi
Merkezi Çankırı'nın Kurşunlu ilçesi olan 6,9 Ms büyüklüğünde bir deprem olmuştur.
13 Ağustos 1951 tarihinde saat 20:33'te meydana gelen depremde 56 kişi hayatını kaybetmiş, 678 kişi yaralanmış,3.354 bina yıkılmış ve 13.373 bina da hasar görmüştür.
Belveren köyümüzde 20 kişi yaşamını yitirmiştir, 15 kişi yaralanmıştır. 100 ev tamamen harap olmuştur.

 

Aşağıdaki yorum bölümünden sizde , bilgi ve belge aktara bilirsiniz, mesaj içeriğine gönderen olarak kim olduğunuzu da belirtirseniz, mesajınız veya bilginiz o şekilde yayınlanacaktır.